Prezentacja multimedialna "Nie tylko apteka - Lek roślinny"

Zwiększenie możliwości aparatury badawczej w badaniach nad lekiem roślinnym, przyczyniły się do potwierdzenia właściwości leczniczych tradycyjnie stosowanych ziół. Klinicznie potwierdzona skuteczność działania leków roślinnych zwiększyła zainteresowanie fitoterapią, a naukowo udokumentowane właściwości roślin leczniczych przyczyniły się do szerokiego zastosowania ich w przemyśle farmaceutycznym i kosmetycznym. W aptekach pojawia się coraz szerszy asortyment leków i preparatów roślinnych dostępnych bez recepty. Ich niewłaściwe stosowane może być przyczyną wystąpienia działań niepożądanych lub wystąpienia interakcji z innymi lekami czy żywnością, co może nasilić czy też obniżyć ich udokumentowany efekt terapeutyczny. Istnieje zatem pilna potrzeba dostosowania programu studiów na Wydziale Farmaceutycznym do aktualnych warunków rynkowych związanych z zapotrzebowaniem na wysoko wykwalifikowanych farmaceutów, posiadających odpowiednie przygotowanie i umiejętności wykorzystywania nowoczesnych technik i metod analitycznych w przemyśle, do opracowywania nowych receptur leków i preparatów, prowadzenia prac naukowych w placówkach naukowo-badawczych. Niezbędne jest także przygotowanie w kierunku zapoznawania pacjentów z nowymi formami produktów roślinnych i edukacją związaną ze stosowaniem leków i preparatów roślinnych oraz ich efektu terapeutycznego z zaznaczeniem różnic między lekiem, a suplementem diety.

Aktualny program kształcenia nie jest dostosowany do zmian, jakie zaistniały na rynku leków i preparatów roślinnych, przede wszystkim ze względu na niedostateczne wyposażenie aparaturowo-sprzętowe oraz znaczne zmiany na rynku leku pochodzenia roślinnego związane z przystąpieniem Polski do Unii Europejskiej i wynikające z tego tytułu potrzeby dostosowania wykwalifikowanego personelu aptek do zmian, które nastąpiły w ostatnich latach. Dlatego niezbędna jest jego modyfikacja programu dydaktycznego w kierunku specjalistycznego przygotowania farmaceutów do pracy w laboratoriach naukowo-badawczych, sprawujących kontrolę nad lekiem pochodzenia roślinnego poprzez wszystkie etapy jego powstawania (od receptury po rejestrację leku) oraz w aptece, gdzie ważnym aspektem jest szerzenie wiedzy z zakresu bezpiecznego stosowania leku roślinnego, zwłaszcza, ze większość z nich wydawanych jest bez recepty i bardzo szybkim tempie zwiększa się tendencja do samoleczenia.

Uniwersytet Medyczny w Lublinie wzbogaci ofertę dydaktyczną na Wydziale Farmaceutycznym o możliwość uzyskania dyplomu magistra farmacji ze specjalnością lek roślinny, co spowoduje wzrost zainteresowania tym kierunkiem studiów i zwiększy możliwości zatrudnienia absolwentów w przemyśle farmaceutycznym, kosmetycznym.

Realizacja zadania polegać będzie na zmianach w programie nauczania studentów w 5 semestrach tj. V-IX. Obejmować będzie przede wszystkim zmianę programu zajęć fakultatywnych poprzez dostosowanie tematyki do wymagań naukowo – badawczych i zapotrzebowania na wysoko wykwalifikowanych pracowników nowoczesnych zakładów farmaceutycznych i kosmetycznych. Zmiany obejmują także zwiększenie ilości zajęć ćwiczeniowych, umożliwiających zapoznanie się z nowoczesnym sprzętem analitycznym dostępnym w Katedrze, a stosowanym w laboratoriach badawczych i kontrolnych przemysłu. Dużą nowością będzie także wprowadzenie wykładów prowadzonych przez wykładowców-praktyków z doświadczeniem w przedsiębiorstwach związanych z przemysłem zielarskim.

Katedra posiada między innymi następujący sprzęt analityczny:
4 Chromatografy cieczowe do badań analitycznych firmy Agilent z detektorami UV-VIS, DAD, FLD, MS-TOF)
1 chromatograf cieczowy semi-preparatywny firmy Merck
Densytometr oraz Videoscan (Reprostar 3) firmy Camag
Spektrofotometry: Unicam, Varian
Ekstraktor ASE

Katedra i Zakład Farmakognozji z Pracownią Roślin Leczniczych

www.farmakognozja.pl

Katedra i Zakład Farmakognozji powstała wraz z utworzeniem Wydziału Farmaceutycznego, w 1946 roku. Od 5 lat w jej strukturach funkcjonuje Pracownia Roślin Leczniczych obejmująca także działający od 1946 roku Ogród Farmakognostyczny. W Katedrze prowadzone są zajęcia dydaktyczne (dla studentów III, IV, V roku kierunku Farmacja) oraz prace naukowo – badawcze.

Kierunki badań

• poszukiwanie nowych źródeł związków naturalnych: potencjalnych przeciwutleniaczy, fitohormonów i leków o działaniu cytostatycznym i przeciwdrobnoustrojowym z grupy polifenoli (flawonoidów, kwasów fenolowych), związków steroidowych, taksoidów, alkaloidów, w gatunkach roślin leczniczych z rodzin Amaryllidaceae, Apiaceae, Araliaceae, Asteraceae, Iridaceae, Lamiaceae, Leguminosae, Rutaceae, Taxaceae.

• badania nad optymalnymi warunkami izolacji związków aktywnych z materiału roślinnego, z wykorzystaniem najnowszych metod ekstrakcji (SPE, PLE, UAE, CPC) i technik rozdzielania chromatograficznego składników wyciągów.

• opracowanie metod analizy ilościowej wyodrębnionych zespołów związków czynnych z zastosowaniem technik spektrofotometrycznych oraz chromatograficznych (HPLC-DAD, HPLC-FLD).

• badanie struktury izolowanych związków naturalnych z wykorzystaniem metod analizy spektralnej i technik sprzężonych (1H-, 13C-NMR, GC-MS, LC-MS, LC-NMR).

• badania biologiczne i farmakologiczne wyizolowanych zespołów związków czynnych i jednorodnych składników, celem określenia ich aktywności biologicznej i potencjalnego wykorzystania w lecznictwie, jako antyoksydantów, fitohormonów, leków cytostatycznych oraz bakterio- i wirusotatycznych.

• badania nad mechanizmami fitoaleksji - analiza wpływu czynników zewnętrznych (elicitory biotyczne i abiotyczne), jako stymulatorów biosyntezy poszukiwanych metabolitów wtórnych w celu wzbogacenia materiału roślinnego w poszukiwane związki aktywne, w doświadczeniach uprawowych i w badaniach in vitro.

Prof. dr hab. Kazimierz Głowniak

Pierwszy „poważny test” nowo zakupionego sprzętu mikroskopowego – zajęcia z „Diagnostyki morfologiczno-anatomicznej wybranych substancji roślinnych” w ramach przedmiotu Farmakognozja. Na zdjęciu studenci III roku Farmacji na zajęciach w dniu 01.03.2010 roku.

Instalacja zakupionych mikroskopów Leica DM 500.